Możesz odmówić składania zeznań, jeśli masz status oskarżonego, podejrzanego, oskarżonego w postępowaniu karnym. Świadek również ma podobne prawo, ale tylko jeśli chodzi o zeznawanie przeciwko sobie, współmałżonkowi i bliskim krewnym.
Co do zasady każdy uczestnik postępowania karnego ma obowiązek złożenia zeznań przed właściwym organem, a odmowa udzielenia stosownych informacji stanowi podstawę do wniesienia oskarżenia. Jednak obecne prawodawstwo dotyczące postępowania karnego przewiduje kilka wyjątków, zgodnie z którymi niektóre kategorie osób mogą odmówić składania zeznań. Czasami taka odmowa jest ogólna, innym razem osoba odmawia mówienia o ściśle określonych okolicznościach, co nie może pociągać za sobą nałożenia na niego jakiejkolwiek kary.
Możliwość całkowitej odmowy składania zeznań
Jedyny uczestnik postępowania karnego może całkowicie odmówić składania zeznań – osoba, w stosunku do której toczy się śledztwo lub proces. Na różnych etapach sprawy karnej uczestnik ten może być nazywany podejrzanym, oskarżonym, oskarżonym, ale we wszystkich przypadkach ma odpowiednie prawo. Kodeks postępowania karnego Federacji Rosyjskiej wyraźnie przewiduje obowiązkowe ostrzeżenie takiej osoby, że przekazane przez nią informacje mogą zostać wykorzystane do potwierdzenia istotnych okoliczności w sprawie karnej. W takim przypadku późniejsze odrzucenie takiego zeznania nie pociąga za sobą ich automatycznego unieważnienia.
Szczególne przypadki odmowy składania zeznań
Inni uczestnicy postępowania karnego również mogą w pewnych okolicznościach odmówić składania zeznań. W szczególności takie prawo przysługuje świadkowi, który ma pełne prawo do nieujawniania jakichkolwiek informacji mogących zeznawać przeciwko niemu osobiście, jego małżonkowi i innym bliskim krewnym. Do bliskich krewnych należą również rodzice, dzieci, babcie, dziadkowie, wnuki, dzieci adoptowane, rodzice adopcyjni, siostry, bracia. Należy pamiętać, że prawo karne procesowe całkowicie zakazuje udziału niektórych osób w sprawie karnej w charakterze świadków. Takimi osobami są duchowni, deputowani do Dumy Państwowej, członkowie Rady Federacji, prawnicy i obrońcy, którzy mają prawo nie ujawniać informacji uzyskanych przy bezpośrednim wykonywaniu obowiązków zawodowych (np. ksiądz może być związany tajną spowiedzią). Ponadto prawo to mają sędziowie, przysięgli, którzy nie są przesłuchiwani w związku z informacjami, których dowiedzieli się uczestnicząc w konkretnej sprawie.
