Domniemanie niewinności jest jedną z podstawowych zasad postępowania karnego każdego cywilizowanego kraju. Jednocześnie prawne i etyczne aspekty tej zasady są nadal aktywnie dyskutowane w teorii prawa.
Domniemanie niewinności jest jednym z podstawowych norm rosyjskiego prawa postępowania karnego. Głosi, że nikt nie może być uznany za winnego żadnego przestępstwa do czasu udowodnienia jego winy, stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu.
Należy zauważyć, że taka norma jest charakterystyczna dla prawa karnego, w którym to państwo, reprezentowane przez jego przedstawicieli, ma obowiązek udowodnienia winy podejrzanego, oskarżonego. W stosunkach cywilnoprawnych oskarżonego uważa się za winnego zaocznie do czasu, gdy sam nie dowodzi swojej niewinności, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Prawne aspekty domniemania niewinności
Główny aspekt prawny tej zasady sprowadza się do konieczności zapewnienia podstawowych praw osoby, obywatela. Sprawca przestępstwa jest narażony na różne negatywne konsekwencje, a domniemanie niewinności zwalnia z niego osoby, których udział w czynach bezprawnych nie został ustalony.
Innym ważnym aspektem prawnym jest konieczność udowodnienia winy, a nie bezpodstawne oświadczenie organów śledczych, aby zapytać o popełnienie przestępstwa przez konkretną osobę. Wreszcie takie domniemanie zapewnia kontradyktoryjny charakter procesu karnego, ponieważ w obliczu z góry ustalonego orzeczenia o winie oskarżonego jego obrona traci wszelki sens.
Etyczne aspekty domniemania niewinności
Etyczne aspekty domniemania niewinności uważane są za nie mniej istotne. Bezwzględne przekonanie wielu uczestników procesu karnego, innych osób winy oskarżonego można wyrazić w obraźliwych wypowiedziach, innych negatywnych momentach, które upokarzają honor i godność osoby. Prawo nie dopuszcza takiej sytuacji, mówiąc o rzekomej niewinności oskarżonego.
Ponadto ważnym aspektem etycznym tego domniemania jest to, że pozwany nie musi udowadniać swojej niewinności. Gdyby taki obowiązek był obecny, wywierałby on znaczny nacisk moralny na oskarżonego, oskarżonego, który bez niego znajduje się już w sytuacji nie do pozazdroszczenia. Jednocześnie pozwany zachowuje prawo do przedstawienia wszelkich dowodów, z której może skorzystać według własnego uznania.
