W klasycznej ekonomii politycznej każdy towar ma dwoisty charakter, determinowany przez włożoną w niego abstrakcyjną i konkretną pracę. Warto zastanowić się, w co inwestuje się w te koncepcje.
Produkt
Każdy produkt na rynku, czy to samochód, młotek, czy produkt spożywczy, ma dwie cechy jakościowe. Po pierwsze, produkt zaspokaja niektóre ludzkie potrzeby. Po drugie, towar ma określoną wartość wymienną. Jego użyteczność wyraża się w wartości użytkowej. Wartość wymienna to pojęcie charakteryzujące wartość danego towaru w porównaniu z innym towarem, którego wartość użytkowa jest zbliżona do wartości wymienianej.
Zanim pojawiła się wymiana pieniędzy, sprzedawca na targu rozumiał, że np. za swoją rybę dostanie kilogram zboża lub jedną siekierę. Wynika z tego, że jedna ryba, kilogram zboża i jeden topór mają tę samą wartość wymienną i tę samą ilość pracy społecznej, która została wcielona we wszystkie te dobra. Wraz z nadejściem pieniądza każdy z tych towarów zaczął mieć tę samą wartość, ale inną wartość konsumencką.
Największym teoretykiem w kształtowaniu się dwoistej natury pracy jest Karol Marks. Swoją teorię ekonomii politycznej wyraził w dwutomowym dziele „Kapitał”.
Abstrakcyjna praca
Wartość towaru, wyrażoną przez jego wartość wymienną, uzyskuje się poprzez tak zwaną pracę abstrakcyjną. Wyraża się to w kosztach robocizny jako takiej. Im więcej wydano na produkcję towaru, tym wyższa była jego wartość wymienna lub wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych. Dzięki abstrakcyjnej pracy konsument ma możliwość porównania tego lub innego produktu pod względem jego wartości, którą ustala producent.
Współczesny świat, choć preferuje wymianę pieniężną towarów, nadal zachowały się na Ziemi zakątki, w których plemiona nadal stosują wymianę naturalną, oceniając towary z punktu widzenia wartości konsumpcyjnej.
Określona praca
Praca, która wyraża się za pomocą wysiłku fizycznego, umysłowego, wydatkowania materiałów, jest konkretna. Innymi słowy, forma ekspresji takiej pracy jest mierzalna. Dzięki tej formie pracy każdy towar ma wartość użytkową. Tak więc praca stolarza wyraża się w meblach, w sukni - praca krawca, w dzbanku - praca garncarza itp.
Relacje towarowe na rynku
Chociaż ekonomia dostrzega dwoisty charakter pracy włożonej w wytworzone dobra, woli oceniać dobra z punktu widzenia abstrakcyjnej pracy, ponieważ umożliwiło to przejście od wymiany dóbr do pieniądza. Pieniądze stały się sposobem oceny pracy abstrakcyjnej, ponieważ wartość użytkowa jest wartością raczej subiektywną, której ocena nie zawsze jest możliwa.
