Gałąź prawa to element systemu prawnego, który jest zbiorem norm prawnych regulujących jednorodną grupę stosunków społecznych. Jakościowo określany przez charakterystyczny przedmiot i metody regulacji. Gałęzie prawa obejmują pododdziały (lub instytucje prawa). Normy prawa służące pokrewnym branżom tworzą system tzw. złożonej legislacji.
Instrukcje
Krok 1
Ze względu na regulację gałęzi prawa dzielą się one na prawo materialne i prawo procesowe. Przedmiotem prawa materialnego są stosunki materialne (własność, praca, rodzina itp.). Prawo procesowe reguluje porządek, tryb wykonywania praw i obowiązków (np. w postępowaniu sądowym). Co do zasady prawo procesowe określa i ustanawia normy prawne dotyczące wykonywania i ochrony prawa materialnego; Można więc powiedzieć, że dominuje w tej gałęzi prawa materialne i procesowe, np. prawo cywilne to przede wszystkim prawo materialne, ale pewne podgałęzie prawa cywilnego (np. prawo mieszkaniowe czy prawo autorskie) silnie zaznaczony element proceduralny. Inny przykład. W prawie procesowym cywilnym dominuje oczywiście prawo procesowe, ale szereg jego norm zawiera wyraźny komponent materialny.
Krok 2
Istnieją dwa rodzaje (metody) i trzy główne sposoby regulacji prawnej. Te dwie metody są opisane tymi samymi wzorami polarnymi. Pierwsza formuła – „wszystko jest dozwolone, z wyjątkiem tego, co jest bezpośrednio zabronione w prawie” – reprezentuje tak zwaną metodę „ogólnie dopuszczalną” lub rozporządzającą. Druga formuła – „wszystko jest zabronione, z wyjątkiem wyraźnie dozwolonego” – reprezentuje metodę „pozwoloną” lub imperatywną. W pewnym uproszczeniu, metoda rozporządzająca to umowa i koordynacja, metoda imperatywna to nakaz i podporządkowanie. Trzy metody regulacji prawnej (tj. metody oddziaływania prawnego) to nadanie praw, obowiązek, zakaz. Przyznanie prawa oznacza przyznanie podmiotowi prawa prawa – w tym do dokonania lub niewykonania określonych czynności prawnych, a także do wyboru opcji swojego zachowania. Na przykład kupno telewizora oznacza, że prawo daje kupującemu prawo do posiadania tego telewizora, w tym prawo do używania, sprzedaży, darowizny itp. Obowiązek jest zasadniczo nakazem: podmiot prawa jest zobowiązany do wykonania pewnego rodzaju działania prawne. Np. nabywca telewizora jest zobowiązany (ponieważ jest przedmiotem transakcji kupna-sprzedaży) do zapłaty jego kosztu przy zakupie. Zakaz to tak zwana „negatywna” recepta: podmiot prawa jest zobowiązany nie do podjęcia jakichkolwiek działań. W tej samej umowie z telewizorem prawo zabrania sprzedaży czegokolwiek „w ładunku” do zakupionego produktu.
Krok 3
Tak więc dziedzinę prawa określa przedmiot, sposób i sposób regulacji prawnej. Nie wystarczy powiedzieć, że transakcja telewizyjna należy do prawa materialno – cywilnego. Niezbędne jest również wskazanie metody preferencyjnej (w naszym przypadku dyspozytywnej) oraz – w przypadku konieczności ustalenia przynależności danej sprawy do gałęzi prawa – dominującej metody regulacji.
