Przy odmiennej strukturze systemu gospodarczego państwa mają różne możliwości oddziaływania na sferę finansową. W warunkach gospodarki planowej państwo w pełni kontroluje wielkość i ceny produkcji. Wręcz przeciwnie, gospodarka rynkowa charakteryzuje się swobodą relacji między podmiotami świata finansowego.
Gospodarka rynkowa, z teoretycznego punktu widzenia, jest mechanizmem samoregulującym, w którym główną rolę odgrywają podaż i popyt. Państwo nie ma prawa wpływać na oba te czynniki. Jednak model idealny, stworzony przez uogólnienie wiedzy teoretycznej, nie odzwierciedla w pełni rzeczywistości. Model ten nie obejmuje sztucznie tworzonych kryzysów, tworzenia i dezintegracji pojedynczych stref ekonomicznych oraz innych czynników, które mają ogromny wpływ na globalny system finansowy..
W świetle pojawiających się nagle negatywnych zjawisk państwo nie może nie interweniować w gospodarkę. W sytuacji awaryjnej przywódcy kraju mogą zabronić podnoszenia cen niektórych grup towarów. Odbywa się to przede wszystkim po to, aby szoki gospodarcze nie przerodziły się w ostry kryzys społeczny. W końcu wywołane inflacją strajki i protesty na dużą skalę wyrządzą gospodarce jeszcze większe szkody.
Państwo może też wpływać na wielki biznes, aby nie dopuścić do monopolizacji niektórych sektorów gospodarki. Federalna Służba Antymonopolowa jest gwarantem przestrzegania ustawodawstwa w tym zakresie w Rosji. Za pośrednictwem tego organu państwowego prowadzona jest kontrola działalności „gigantów” finansowych (korporacje transnarodowe, holdingi międzynarodowe), ochrona konkurencji, opracowywanie dokumentów regulacyjnych.
Oprócz bezpośredniego wpływu na gospodarkę państwo może wpływać na system finansowy pośrednio, poprzez uchwalanie określonych ustaw. Na przykład, decydując się na podwyższenie ceł na niektóre grupy towarów importowanych, rząd czyni nieopłacalnym ich import z zagranicy. W ten sposób wspiera jednocześnie własnych producentów i zwiększa wzrost PKB.
