Porównując obecną wydajność pracy ze wskaźnikami z lat poprzednich widać, że stale rośnie. Spowodowane jest to nie tylko wprowadzaniem nowych technologii, ale również wysoką specjalizacją pracy. Ale dlaczego specjalizacja pracy prowadzi do wzrostu jej wydajności?
Specjalizacja pracy pojawiła się tysiące lat temu. Szewc potrząsał butami, piekarz piekł chleb, krawiec szył ubrania - każdy robił to, co umiał najlepiej. Gdyby ktoś chciał sam zaopatrzyć się w buty, ubrania i pyszny chleb, spędzałby dużo czasu, a buty i ubrania raczej nie wyróżniałyby się urodą i praktycznością, a chleb miałby doskonały smak.
Dlatego ludzie od dawna zrozumieli, że o wiele bardziej produktywne jest zostanie specjalistą w jednej dziedzinie i zamienienie swojej pracy na wyniki pracy innych specjalistów. Początkowo była to naturalna wymiana, potem, wraz z pojawieniem się pieniądza, zaczęto sprzedawać towary i usługi.
Wraz z rozwojem społeczeństwa i przemysłu stało się jasne, że nawet pozornie dość wąska specjalizacja, jak piekarz czy krawiec, nie odpowiadała już ówczesnym wymaganiom. W ramach zawodów zaczęła pojawiać się ich własna specjalizacja. Tak więc w piekarni jedna osoba mogła zagnieść ciasto, druga mierzyła wymagane objętości, aby uzyskać bochenki chleba o równej masie, trzecia wrzuciła ciasto do pieca i wyjęła gotowy chleb. Im węższa specjalizacja, tym większe wyżyny można w niej osiągnąć. Jego działania nabrały automatyzmu, w wyniku czego wydajność pracy jako całość gwałtownie wzrosła.
Szczyt specjalizacji można nazwać linią montażową wymyśloną i wdrożoną przez Henry'ego Forda. Na ruchomym przenośniku każdy pracownik wykonuje tylko jedną prostą operację, doprowadzając do perfekcji swoje umiejętności. Zastosowanie przenośnika nie tylko wielokrotnie zwiększa wydajność pracy, ale również pozytywnie wpływa na jakość produktów. Łatwiej jest wykonać jedną operację z wysoką jakością, nie zapominając o niczym i niczego nie tracąc, niż kilka. Zanika potrzeba żmudnej analizy sytuacji, ustalenia, co iw jakiej kolejności należy zrobić.
Żadna sekwencja wykonywanych operacji nie może być dzielona w nieskończoność. Dlatego tam, gdzie osiągnięto granicę specjalizacji, kolejnym poziomem jest automatyzacja procesu. W wielu przypadkach robot poradzi sobie z zadaniem znacznie lepiej niż człowiek, dlatego coraz częściej na liniach montażowych wymieniane są maszyny. Najwyraźniej przejawia się to w montowniach czołowych koncernów samochodowych – dziesiątki manipulatorów montują samochód przyszłości, rola człowieka sprowadza się do kontrolowania sytuacji.
